Thanasis Totsikas

 

Η δυνατότητα να κάνεις τέχνη χρησιμοποιώντας μέσα και υλικά άσχετα – τουλάχιστον φαινομενικά – με αυτήν, είναι κάτι που εμφανώς ενδιαφέρει και στο οποίο έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος απ’το χρόνο του ο Θανάσης Τότσικας. Με αυτη την έκθεσή του , έδωσε ένα ακόμα δείγμα γραφής για το τι εννοεί όταν αναφέρεται στην αναγκαιότητα αμεσότητας και απλότητας της εικαστικής έκφρασης. Χωρίς να ενστερνίζεται τη λογική ιστορικών κινημάτων όπως πχ ο ντανταϊσμός και ο νέο-ρεαλισμός που χρησιμοποιούσαν αντικείμενα της καθημερινότητας, τα οποία ξέκοβαν από την λειτουργικότητά τους και με πρόθεση ανατρεπτική ανήγαγαν σε μια άλλη σφαίρα, ο Θανάσης Τότσικας τα χρησιμοποιεί αξιοποιώντας ακριβώς τον κοινά αποδεκτό αντικειμενικό τους χαρακτήρα που είχε να κάνει με την πραγματική λειτουργία τους (ποτήρια, φωτογραφίες Πάσχα, μοτοσικλέτες κλπ). Στη δική του περίπτωση τονίζεται η αυταξία, πλαστική, συμβολική και χρηστική του αντικειμένου, αλλά και η ιδιαίτερη υποκειμενική – και όχι απαραίτητα συναισθηματική – αξία που μπορεί να έχει για τον καλλιτέχνη.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Θανάσης Τότσικας προσκεκλημένος του Γεράσιμου Καππάτου στην Κεφαλονιά, χρησιμοποίησε ως κύριο μέσο εικαστικής έκφρασης μια απλή φωτογραφική μιχανή. Έτσι οι ιδιωτικές στιγμές από τη διαμονή του στη Κεφαλονιά κατατίθενται ως μαρτυρίες και ως έργα. Πρόθεσή του δεν είναι η καταγραφή των αναμνήσεων ή του τοπίου, αλλά αυτή του βιωμένου χρόνου και της αλήθειας που μετατρέπεται σε εικαστικό γεγονός. Η κάθε φωτογραφία που τραβιέται αποκλειστικά από τον ίδιο, πέρα από την αποτύπωση μιας στιγμής, μιας φιγούρας (συνήθως της δικής του) ή μιας φόρμας, τονίζει την επιλογή του καλλιτέχνη και επικεντρώνει την προσοχή σ’αυτό που κρίνει ο ίδιος ως το πλέον σημαντικό. Τον χρόνο και τον τρόπο ζωής ενός καλλιτέχνη που δεν είναι ποτέ αποκομμένος από το έργο του και που κάθε στιγμή συνειδητά αναμετριέται και υποκλίνεται στην υπεροχή της φύσης.

Οι φωτογραφίες τοποθετήθηκαν στη συνέχεια στη γκαλερί χωρίς πλαίσια, συγχρόνως με ζωγραφικά έργα που έγιναν επιτόπου, καθώς και το κρεβάτι που τον φιλοξένησε. Παράλληλα με τα εκθέματα, στους τοίχους προβάλλονταν μεγάλες διαφάνειες ( 2 Χ 2 μ.) με αντίστοιχα θέματα με τις φωτογραφίες. Η έκθεση της Κεφαλονιάς με τον τίτλο ‘‘Δωμάτιο διακοπών’’ πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια ακόμα μαρτυρία της ‘‘αφαιρετικής’’ και ‘‘αναχωρητικής’’ διάθεσης που έχει σημαδέψει την καλλιτεχνική έκφραση του Θανάση Τότσικα. Αυτό που αποδεικνύει εντονότατα το συγκεκριμένο έργο είναι η πρόθεση για παραθετική συλλογή έκθεση των εντυπώσεων του καλλιτέχνη, ο οποίος σχολιάζει με το έργο του τη δημιουργική πράξη. Ο ίδιος αποκαλύπτει τις σκέψεις του δίνοντας μέσα από τις δικές του εικόνες το προβάδισμα στην πιο έντονη εικόνα, αυτήν του νησιού. Χωρίς καμία διάθεση καλλιτεχνικής φωτογράφισης και με μόνο στόχο την ακραία σύλληψη της πραγματικότητας απαλλαγμένης από κάθε ιδεολογική φόρτιση, ο Θανάσης Τότσικας κάνει άλλη μια προσπάθεια να πλησιάσει την μεταφυσική αμεσότητα της αλήθειας. Στο σύνολό της η έκθεση της Κεφαλονιάς πρέπει νομίζω να θεωρηθεί σαν άλλη μια προσέγγιση, ένα ακόμα στοιχείο που φτιάχτηκε για να ενταχθεί στις συνεχείς ‘πειραματικές’ εφαρμογές που συνθέτουν το βαθιά ουσιαστικό και ώριμο έργο του Θανάση Τότσικα.

Κατερίνα Κοσκινά